Is het tijd voor een afschaffing van de monarchie?
In de afgelopen maanden hebben we veel politieke verkiezingen gehad. In Amerika heeft Trump nu de leiding, in Engeland is Theresa May premier, bij ons is Mark Rutte opnieuw verkozen, en ook Frankrijk heeft sinds afgelopen zondag met Macron weer een nieuwe president. Terwijl veel mensen zich lijken te focussen op het belang van deze politieke uitslagen en de mogelijke uitwerkingen die dit zal hebben, houdt men wellicht nog maar weinig rekening met een andere drijfveer die net zoveel, zo niet meer invloed heeft op het welzijn van het volk: het koningshuis.
Er zijn hedendaags niet uitzonderlijk veel actuele monarchieën meer. In Europa hebben nog maar 7 landen een koningshuis met aan het hoofd 5 koningen (Nederland, België, Spanje, Zweden, Noorwegen) en 2 koninginnen (Verenigd Koninkrijk, Denemarken). In het verleden, voornamelijk na het einde van zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog, zijn er veel monarchieën afgeschaft. Tegenwoordig zijn de meningen vooral verdeeld over het belang van een koningshuis. Waar sommigen zien het als een traditie die behouden moet worden vinden anderen het maar geldverspilling. Ook in Nederland is de populariteit van de monarchie in de afgelopen tien jaar afgenomen. Zo was in 2008 nog 80% voor het behouden van de monarchie, maar het percentage ligt in 2016 nog maar bij 65% (NRC, 2016).
2. Het koningshuis is goed voor de diplomatie: Een koningshuis heeft een bepaalde status. En dit wordt door veel landen erkend als iets machtigs en respectabels. Het Nederlandse koningshuis zal misschien voor de Nederlanders en de daadwerkelijke politiek niet verschrikkelijk veel meer betekenen, maar voor het onderhouden van relaties in het buitenland is het bezoek van koning Willem-Alexander nog steeds van belang. De meeste landen blijven dit zien als een grote eer!
3. Het koningshuis bevordert saamhorigheid: De koning of koningin is een symbool van nationale trots en saamhorigheid. Veel mensen hechten waarden aan deze traditie en vooral op een dag als Koningsdag wordt dit sterk geuit. Veel mensen trekken erop uit en komen samen op onder andere festivals.
Het koningshuis heeft dus zo zijn voordelen. Maar weegt dit ook op tegen de nadelen die een monarchie heeft? Ook als het gaat om nadelen zijn er een aantal veelgenoemde punten:
1. Erfopvolging is immoreel: Veel tegenstanders van de monarchie pleiten voor een eerlijke verkiezing, net zoals dit het geval is binnen de politiek. Daarnaast wordt een onschendbaar staatshoofd gezien als ondemocratisch. De wil van het volk, waar ook een gekozen leider toe behoort, is voor velen het belangrijkste argument voor het afschaffen van de monarchie in Nederland.
2. Het koningshuis druist in tegen art. 1 van de Grondwet, namelijk gelijke behandeling: De leden van het koningshuis worden bevoordeeld op basis van afkomst en dit is niet eerlijk tegenover de rest van het volk. En de traditie om geld, macht en aanzien aan leden van één familie te geven, louter omdat ze zijn geboren uit een moeder of vader in dezelfde positie, valt niet onder de categorie van rechtvaardige en gelijke behandeling.
3. Het afschaffen van de monarchie scheelt kosten: Waar sommigen pleiten voor het koningshuis en diens voordelen voor de economie, heerst er ook twijfel over diens balans met de kosten en uitgaven van de monarchie. Dit is misschien wel het belangrijkste en meest genoemde argument als het gaat om waarom men de monarchie af zou willen schaffen. Een monarchie is duur, en Nederland heeft ook nog eens de duurste monarchie van Europa. In 2009 waren de kosten nog rond de 110 miljoen euro!
Het lijkt erop dat de nadelen steeds zwaarder gaan wegen maar voorlopig lijkt het er toch op dat Nederland zijn koningshuis voor onbepaalde tijd zal behouden. We horen ook graag jullie mening! Moet Nederland vasthouden aan deze eervolle traditie, of is het koningshuis niet meer dan een vorm van verouderde geldverspilling die afgeschaft moet worden?
.png)
